BIGARREN ARTIKULUA: "El ritual del progreso"
Illich-en arabera, teknologiak ez dute inongo aurrerapenik ekartzen, atzerapena ekartzen dute; teknologia berriez osatutako instituzio industrialak hasierako beraien xedeen aurka azaltzen dira. Eskolek esaterako ignorantzia sustatzen dute, ez direlako ezagutzan oinarritzen, baizik eta kontsumismoan parte hartuko duen pertsonak sortzean baizik, eta desberdintasunak ere sustatzen dituzte eskola pribatu eta kontzertatuak publikoen aurka ipintzen dituztelako. Horrela, eskola publikoko eta kontzertatuetako ikasleek kalifikazio hobeak lortzen dutenaren ideia ekoizten da, klase sozial ezberdintasunak areagotuz.
Hala eta guztiz ere teknologia aurrerapenak instituzioetan eta gizartean onartuak dira interes ekonomiko bat dagoelako tartean. Illichek ritual mito-poetikoak, hots, mitoak ekoizten dituzten ritualak aipatzen ditu interes ekonomiko horietaz hitz egitean.; kasu honetan teknologietan oinarritutako garapenaren mitoa. Honen adibidetzat nik ikasi nuen eskola hartu dezakegu. Aita Larramendi Ikastolan, garapen teknologikoak sustatzearen asmoarekin, paperaren erabilera murrizteko eta liburuetan hainbeste diru ez gastatzeko helburuarekin, liburu fisikoak kendu dituzte DBHko maila batzuetan. Liburu fisikoen ordez, ordenagailuak erabiltzen dituzte ikasleek eta programa digital batzuen bitartez lortzen dituzte ikasi beharreko gaiak: dena digitalki. Aurrerapen bat dirudien bitartean (helburua dirua aurreztea delako) bere puntu negatiboak ditu. Lehenik eta behin, ordenagailuaren hasierako kostua liburuena baina handiagoa da, baina behin bakarrik erosi behar denez, liburu guztiak erostean gastatzen den dirua askoz handiagoa da ordenagailuak baino. Honi dagokionez hortaz, ordenagailua epe luzean merkeagoa ateratzen da. Gauza da, ordenagailuak apurtu ezkero, konponketak garestiak ateratzen direla, eta gainera, ikasleek dena ordenagailuz egiten dutenez, begiak ere nekatu egiten zaizkie. Orduan, egia da ordenagailua apurtu ezkero merkeagoa ateratzen dela, baina arazoren bat izan ezkero, liburuak baina garestiagoak ateratzen dira. Nekeari dagokionez, hainbeste ordu ordenagailuaren aurrean egoteak ikasleak nekatu egiten ditu. Hau guztia kontuan harturik, atzerapen puntu bat duela ikusi dezakegu.
Orokorrean, mito-poetiko hauen bitartez kontsumismoa eta kapitalismoa sustatzen da. Ez hori bakarrik, hezkuntza esparru akotatu batean bilakatzen dute, non kurrikulum ezberdinen bitartez, eskolen bitartez bakarrik ikasi daitekeenaren ideia sustatzen den. Bertan ikusi dezakegu kapitalismoaren mantra, non kontsumismoa positiboa dela esaten diguten.
Deseskolarizarioa gertatzeko hortaz, kontsumismoarekin loturik dauden osagaiak ezabatu egin beharko lirateke. Eskola kontsumoaren sustatzaile da, eskola ezabatu egin behar al ditugu orduan? Nire ustez ez. Eskola kontsumismoaren osagaia da egungo sistemaren balioak eta ideia orokorrak sustatzen dituelako. Eskola eta egungo sistema bat doaz, orduan. Horregatik, gaurko sistema kontsumista eta kapitalista izanik, sistemarekin zerikusia duten ideiak ekoizten dituzte. Baina kontsumismoaren osagai nagusiak kendu ezkero, eskolek ez zituzten ideia horiek sustatuko, eta hortaz, eskolak ez ziren kontsumismoaren sustatzaile izango.
No hay comentarios:
Publicar un comentario